DEC
2011
20

Afscheid

Paul Wekker 1959 – 2011

Gisteren hoorde ik samen met mijn collega’s dat Paul Wekkker onverwacht overleden is aan een hartstilstand. Paul Wekker was tot en met 31 oktober 2011 programmacoördinator Kwetsbare burgers bij Zorgbelang Gelderland. Een collega waarin ik in mijn managementteam veel en prettig mee heb samengewerkt. Vanaf 1 november was hij gestart met het verder opbouwen van zijn sportschool die hij met twee partners had opgezet.

Als afscheid van Zorgbelang Gelderland had Paul een workshop boksen met een bekende bokser georganiseerd. Ik kon daar helaas niet bij zijn. Daarom hadden Paul en ik een afscheidslunch op 2 december j.l. in het grand café van Musis Sacrum in Arnhem. Paul was vol enthousiasme over zijn sportschool. Als ondernemer had hij de ambitie de komende maanden nieuwe leden te werven. Daarnaast was hij druk bezig met het opzetten van boksclinics voor jongeren. Het was Paul’s overtuiging dat deze sport jongeren met problemen kon helpen zichzelf uit te drukken en hen kon helpen zichzelf te verbeteren. Voor Zorgbelang had hij in het kader van het Arnhemse kwartiermakersfestival ook al dergelijke workshops georganiseerd. Paul was vol leven.

De afgelopen jaren was Paul voor Zorgbelang Gelderland onder andere actief op het gebied van ondersteuning van jongeren in de jeugdzorg. Hij was ook betrokken bij de Nijmeegse academische werkplaats jeugdzorg ‘ Inside out’ . Daar heeft hij het plan uitgewerkt om jongeren en ouders bij onderzoek in de jeugdzorg te betrekken. Deze activiteiten worden nu na zijn vertrek door anderen uitgevoerd. Ik ben nauw bij deze initiatieven betrokken geweest en ik heb ervaren dat Paul erg gedreven was jongeren voor zichzelf op te laten komen: hij geloofde in de kracht van jongeren zelf en wilde hen steunen op manieren die jongeren aanspreken.  Vandaar dus onder andere zijn ideeën voor boksclinics. Het heeft helaas niet zo mogen zijn dat Paul zijn werk hier veel verder vorm mee heeft kunnen geven. Ik hoop dat zijn collega sportschooleigenaren hier verder mee aan de slag gaan.

Paul besprak met mij tijdens onze afscheidslunch dat hij erg geraakt werd als persoon, als er over de bokssport gesproken werd alsof het een criminele organisatie betreft. Het was Paul zijn missie de bokssport ‘netjes ‘ op de kaart te zetten, als kracht waaruit met name jongeren kunnen putten om zichzelf te versterken. Jammer dat Paul deze missie niet verder voort kan zetten.

Paul wil in kleine familiekring begraven worden. Als (oud) collega’s kunnen we dan ook geen persoonlijk afscheid van hem nemen. Ik gedenk hem daarom op deze manier: door te beschrijven wat Paul voor Zorgbelang heeft betekend, wat zijn ambities waren en hoe  ik hem  als persoon  heb ervaren. Bij wijze van een hernieuwd afscheid.

Ik wens de familie en vrienden van Paul veel sterkte toe bij het verwerken van dit verlies.

Verdeel jezelf en laat je overheersen

Een kleine 15 jaar mocht de Nederlandse patiëntenbeweging zich verheugen op de positieve belangstelling van bestuurders en beleidsmakers in de zorg. Dat vanuit de gedachte dat in een zorg die als markt functioneert, de consument goed ondersteund moet worden. Gelukkig valt er voor zorgvragers steeds meer te kiezen. Maar of dat ook goede zorg is, weet nog steeds bijna niemand. En goedkoper is de zorg nog niet geworden. Je zou denken dat het dus nog steeds nodig is om zorgvragers goed te ondersteunen, vanuit een onafhankelijke positie.

Omdat er bezuinigd moet worden, bezuinigt de Nederlandse overheid landelijk 50 procent op de patiëntenbeweging en regionaal is dat niet minder. Daarbij lijkt het er op dat bestuurders en beleidsmakers er voor kiezen de middelen die over blijven, te versnipperen. Daardoor blijven er wel veel maar kleine patiëntenorganisaties of ondersteunende organisaties over. Tot een krachtige ondersteuning van zorgvragers leidt het in elk geval niet in mijn ogen.

Is deze versnippering en verdeeldheid nu iets wat de overheid veroorzaakt? Nee natuurlijk niet. Binnen de patiëntenbeweging heerst zo’n enorm ‘verkokerd’ denken met het eigen bijzondere belang voorop, dat het ons zelf niet lukt onze krachten te bundelen. De wijze waarop de overheid financiert laat dat in tact of versterkt dit.

Mijn oproep aan patiëntenorganisaties – met de NPCF en CG raad voorop –  is dan ook op zeer korte te komen tot een nauwe landelijke samenwerking. Samen met de Zorgbelang organisaties en de daarbij aangesloten lokale en regionale zorgvragers organisaties. Als Zorgbelang organisaties, verenigd in Zorgbelang Nederland, wachten we hier nu al minstens 5 jaar op. En als lid van het bestuur van Zorgbelang Nederland zie ik geen enkele beweging bij noch de NPCF, noch de CG raad in de richting van verbinding van het landelijke en het regionale, noch in de landelijke verbinding zelf.

Ik haal dan nog maar eens mijn favoriete stelling van stal: het echte probleem van de Nederlandse patiëntenbeweging, is de patiëntenbeweging zelf. Door onze eigen verdeeldheid laten we toe dat we patiënten / zorgvragers geen sterke positie geven op een zorgmarkt die de komende jaren enorm problematisch wordt. Zowel qua toegankelijkheid en kosten, als qua kwaliteit. Wij verdelen onszelf en laten zorgaanbieders en zorgverzekeraars heersen. Dat terwijl zij bereid zijn de patiënt meer invloed te geven, al was het maar uit welgemeend eigenbelang.

Ik hoop dat de bezuinigingen van dit moment dan ook leiden tot bezinning: verbindt en werk samen binnen de patiëntenbeweging. Ik zal mij als directeur van Zorgbelang Gelderland en als lid van het bestuur van Zorgbelang Nederland tot het uiterste inspannen dit het komende jaar tot stand te brengen. Ik hoop dat het er nu eindelijk eens van komt en dat zorgvragers daar van zullen profiteren in de moeilijke periode die voor ons ligt.

DEC
2011
02

Bezuinigingen op ondersteuning regionale patiëntenbeweging

Toen ik begon met bloggen (enkele maanden geleden) heb ik mij voorgenomen alleen over inhoudelijke zaken te bloggen en niet over organisatievragen. Maar ik zal vandaag zondigen tegen mijn eigen regel, omdat er straks veel minder inhoudelijk te melden valt vanuit de regionale patiëntenbeweging die ondersteund wordt door Zorgbelang.

Op de patiëntenbeweging wordt flink bezuinigd. Zowel landelijk als provinciaal. Dat is nieuw beleid, want burgers moeten hun eigen boontjes meer gaan doppen. Dus ondersteuners van burgers heb je dan veel minder nodig. Zowel links als rechts zijn het er blijkbaar over eens dat die burger zichzelf heel gemakkelijk gaat redden het professionele woud van zorgaanbieders, verzekeraars en overheden. Bij die zorgaanbieders en zorgverzekeraars is vooralsnog echter geen vermindering van de ondersteuningsfuncties aangekondigd. Het wordt een ongelijke strijd om de kwaliteit en betaalbaarheid van zorg vanuit het patiëntenperspectief.

Provinciale Staten van Gelderland hebben het voornemen 45 procent te korten op de subsidie van Zorgbelang Gelderland. Met name de taak om burgers die vastgelopen zijn in de zorg te ondersteunen, moet het ontgelden. Die taak is niet meer van de provincie omdat het Rijk en de Gemeenten nu eenmaal boos zijn op provincies: die moeten zich niet meer met burgers bezig houden. Daarmee dreigt een taak die vanaf 1994 willens en wetens door provincies van het Rijk is overgenomen (het ondersteunen van de patiëntenbeweging op provinciaal niveau) flink te worden verkleind. In Gelderland blijft er gelukkig ruimte voor ondersteuning van groepen vrijwillig georganiseerde kwetsbare burgers. Maar er is straks geen ruimte meer voor individuele ondersteuning.

Er is echter een belangrijk verband tussen het ondersteunen van vrijwilligers en het ondersteunen van individuele burgers:

  • Vrijwilligers bestaan bij het feit dat ze een toegevoegde waarde voor individuele burgers hebben: als individuele burgers niet echt geholpen worden door vrijwilligers, dan hebben noch de vrijwilligers, noch de geholpenen daar iets aan. Zorgbelang doet iets wat deze vrijwilligersorganisaties zelf niet kunnen:
    • Wij helpen mensen die vastgelopen zijn in de zorg, zichzelf weer op weg te helpen,
    • Of wij helpen de vrijwilligers de vastgelopen burger weer op weg te helpen.
    • In alle gevallen gaat het om concrete individuele steun die niet elders te krijgen is en ook niet zal zijn in de toekomst.
  • Wanneer de expertise voor- en de daadwerkelijke hulp aan burgers bij Zorgbelang verdwijnt, hebben wij voor een deel geen toegevoegde waarde voor vrijwilligers en hun organisaties meer.
  • Vrijwilligers zijn individuele burgers.  Zorgbelang leidt individuele burgers toe naar patiëntenorganisaties via de informatie- en klachtopvang functie.  Het aantal vrijwilligers neemt af in Nederland. Ook op het gebied van belangenbehartiging. Door het vervallen van deze functie bij Zorgbelang komen er nog minder mensen met vrijwilligerswerk in patiëntenorganisaties in contact.
  • De aard van de burger en zijn vrijwilligerswerk verandert: de burger is individueler gericht en wil zich minder langdurig binden. Doordat Zorgbelang burgers straks niet meer individueel kan aanspreken maar alleen via langzaam kleiner wordende ‘ouderwetse’ vrijwillige kaders, is het risico groot dat de ondersteuning van belangen van Zorgvragers in Gelderland langzaam dood gaat bloeden.
  • Doordat Zorgbelang straks geen individuele signalen meer heeft van waar het fout gaat in de Gelderse zorg, zijn wij voor veel zorgaanbieders en overheden geen interessante partij meer om mee in gesprek te gaan over kwaliteitsverbetering in de zorg. De signalen van wat fout en goed gaat in de zorg zijn de laatste jaren (vanwege het karakter van de veranderingen in de samenleving) noch maar zeer beperkt bij de 475 aangesloten organisaties aanwezig. In elk geval ontbreekt bij hen het overzicht, omdat elk zich alleen op een klein deelterrein van de zorg bezig houdt.

Al met al zal door het verdwijnen van de functie informatie- en klachtopvang bij Zorgbelang Gelderland de centrale missie en doelstelling van het provinciaal sociaal beleid (ondersteuning van burgers via ondersteuning van vrijwilligers) ernstig in het geding komen.  Met het bezuinigen van bijna de helft van de subsidie, is de kans groot dat meer dan de helft van de waarde voor Gelderlanders verdwijnt.

Ik hoop dat iedereen die Zorgbelang Gelderland en de Gelderse zorgvragersbeweging een warm hart toe draagt, op woensdag 14 december a.s. komt protesteren tegen deze voorgenomen bezuiniging. Wees welkom om 10.00 uur in het provinciehuis aan de Markt in Arnhem! U zult er niet alleen zijn.

NOV
2011
21

Geen Ehealth zonder Phealth ?!

17 november 2011 organiseerden wij als Zorgbelang Gelderland een bijeenkomst voor ongeveer 30 genodigden over Ehealth. Ehealth is simpel gezegd alles wat op het gebied van ICT helpt de gezondheid te bevorderen en de gezondheidszorg te verbeteren. We hadden deze middag georganiseerd omdat wij vinden dat veel van deze initiatieven worden opgezet zonder (goede) betrokkenheid van patiënten of cliënten. Goede betrokkenheid van zorggebruikers hebben we Phealth genoemd.

Ehealth moet ons de komende jaren gaan redden: de zorg wordt er goedkoper van; wordt klantvriendelijker en levert ook echter gezondheidswinst op, is de gedachte. Maar dat zal in onze ogen alleen zo werken als patiënten in alle ontwikkelfasen van Ehealth diensten / zorg worden betrokken. Alle betrokkenen waren het er over eens dat dit nog lang niet altijd in voldoende mate het geval is.

Twee concrete voorbeelden zijn tijdens onze studiemiddag uitgebreid toegelicht: beeldbellen voor GGZ cliënten en het voorkomen van ‘ benauwdheidsaanvallen’  van mensen met ernstige longaandoeningen (COPD) door middel van een ‘ app’  op een slimme telefoon. Door het beeldbellen kunnen mensen met psychische problemen contact maken met familieleden, vrienden en bekenden, maar ook met hun professionele hulpverleners als dat nodig is. Mensen die gebruik maken van deze techniek voelen zich beter, hebben meer contact met hun mantelzorgers en maken (waarschijnlijk maar dat is nog niet echt gemeten) minder gebruik van betaalde zorg. In dit project is met name bij het inrichten van de schermfuncties gebruik gemaakt van de reacties van gebruikers. Ook geven ervaren gebruikers les aan nieuwe gebruikers. Bij het COPD project meten mensen die vaker een benauwdheidaanval hebben gehad, op vaste tijden hun long en hartfunctie. Op grond van deze waarnemingen waar geen arts aan te pas komt, berekent de slimme telefoon of er een kans op een benauwdheidaanval is. Als die kans groot is kan er actie ondernomen worden om een echte aanval te voorkomen. Hierdoor worden mogelijk dure opnames voorkomen en voelen patiënten zich beter.

Alle betrokkenen waren het er over eens dat grootschaliger gebruik van dit soort toepassingen pas kan, als in de regio afspraken gemaakt worden over de opbrengsten: investeren door bijvoorbeeld een zorgverzekeraar is pas zinvol als  daarna kosten bespaard worden en patiënten gezondheidswinst ervaren. Dus is het van belang als patiënten zelf mee gaan sturen op deze ontwikkelingen: wat willen wij dat er aan Ehealth mogelijkheden moeten komen zodat de kwaliteit van de zorg omhoog kan en de kosten omlaag? En om Ehealth goed te laten werken moeten we van begin af aan mee investeren in de ontwikkeling van deze initiatieven. Zijn wij als patiëntenorganisaties daar klaar voor? Of blijven we wachten op initiatieven van anderen? Welke onderwerpen zijn voor ons als patiëntenorganisaties van belang? Geef je visie hierop op  http://p-health.deeljezorg.nl/

NOV
2011
04

Vrijwilligerswerk

Vrijwilligers. Zij zijn altijd de basis geweest van onze zorgzame samenleving.  Maar helemaal alleen hebben vrijwilligers het nooit gedaan.

Ik kom uit het katholieke zuiden en ken dus als geen ander de traditie waarin zusters en broeders (kloosteroorden) al vanaf de middeleeuwen de vrijwillige zorg hebben aangevuld. Na de tweede wereldoorlog hebben burgerlijke organisaties (het zogeheten particulier initiatief) hun werk stukje bij beetje overgenomen. Blijkbaar kunnen we zorg al heel lang niet alleen maar op de schouders van vrijwilligers laten rusten. Alleen al om de hoeveelheid zorg die in onze samenleving nodig is. Maar ook omdat sommige zorg toch bijzondere kwaliteiten vereist. En daarvoor hebben we professionele medewerkers in de zorg (van hoog tot laag) opgeleid.

In een tijd waarin wij onze hypotheek alleen nog maar kunnen betalen als we met twee partners betaald werk doen, is het echter toch nodig dat er nog veel meer vrijwilligerswerk moet worden gedaan. Met name omdat de vraag naar zorg de komende jaren door de vergrijzing flink zal toenemen en aan de andere kant de middelen om deze zorg professioneel te verlenen, afnemen. Mijn vraag is dan: hoe gaan we dat doen? Met andere woorden: Tom Poes, verzin een list!

Tom Poes weet mij te melden dan er eigenlijk maar één list is: ga die vrijwilligers opzoeken. Vanzelf komen ze niet, of maar heel beperkt. En bedenk dan vooraf wat je aan wie wilt vragen: organiseer het slim en vraag een tuinman niet om de belasting van een buurman in te vullen.

Het organiseren van vrijwilligerswerk is echter voor een gedeelte weer erg professioneel en vraagt de inzet van welzijnsinstellingen en zorginstellingen. Die laatste gaan zich echter vanwege hun afnemende middelen steeds meer terugtrekken van het organiseren van vrijwilligers. Ik krijg dit soort signalen van zorgmedewerkers uit de praktijk.  Ik wil gemeenten en welzijnsinstellingen er dan ook op wijzen dat zij hier (als het zo door gaat) meer werk gaan krijgen, omdat anderen dat steeds meer gaan laten liggen.

Is het terecht dat zorginstellingen het organiseren van welzijnswerk links gaan laten liggen? Ttsja… een linkse hobby laat je links liggen als je als zorginstelling zakelijker aan de slag gaat. Ik snap dat wel, want vrijwilligerswerk is geen ‘echte’ zorg en daar krijg je als ‘dure’ zorginstelling geen geld voor.  Ik denk dat dit een foute trend wordt die mede veroorzaakt wordt doordat elke vorm van zorg aan één financier wordt gekoppeld. En vrijwilligerswerk is vanaf nu eigenlijk alleen maar van de gemeenten in het kader van de Wmo.

 Ik wil er hier voor pleiten dat zorginstellingen die een goede traditie hebben opgebouwd in het werven en ‘te werk stellen’ van vrijwilligers, hier in blijven investeren. Ik hoop dan ook dat hun financiers dit mogelijk blijven maken. Of dat gemeenten deze organisatie van vrijwilligerswerk door zorginstellingen  over gaan nemen als de Awbz dat niet meer tot een te vergoeden ‘product’ of ‘dienst’ rekent.

En burgers zelf dan? Natuurlijk moeten die ook nog meer dan nu eigen initiatieven nemen. Hier en daar duikt het woord zorgcoöperatie op: burgers die zelf hun zorg gaan organiseren in een dorp of wijk. Als Zorgbelang werken we graag mee aan dit soort ontwikkelingen: wij helpen burgers zichzelf te organiseren. En het is in hun eigen belang zich niet alleen te richten op het verbeteren van professionele zorg, maar ook op het opzetten en verbeteren van vrijwillige zorg. Maar dan wel met een goede begeleiding die continuïteit van vrijwilliger zorg mogelijk maakt.

Al bij al wacht ons als burgers en als professionele ondersteuners daarvan een in omvang toenemende taak om meer vrijwilligers te mobiliseren. En dat met afnemende middelen. Een hele uitdaging die we graag aangaan. Ik hoop alleen wel dat Tom Poes veel tijd voor ons heeft de komende jaren. Hij zal het druk krijgen.

OKT
2011
26

Zorghelden

Afgelopen zaterdag stond in de Volkskrant een interview met Bas Bloem, hoogleraar neurologie, in het kader van de verkiezing van zorghelden. Bas Bloem is erg vernieuwende bezig met Ehealth zoals Parkinsonnet, Ook Wim van de Meeren, Raad van Bestuur van CZ zorgverzekeringen is kandidaat Zorgheld, net als Marjolein Spronk van de Reuma patiëntenvereniging.  Je kunt uit hun kiezen via www.werkenaandezorg.nl.

Ik heb alle respect voor de drie genomineerde  kandidaten. Maar toch vraag ik me af of zij nu de echte zorgheden van vandaag zijn? Wim van de Meeren en Marjolein Spronk zijn in elk geval geen zorgverleners. Bas Bloem is dat wel, maar noch het artikel in de Volkskrant, noch de informatie op de heldhaftige website van het Ministerie van VWS, gaat over de kwaliteit van zijn zorg.

Naar mijn mening moeten patiënten hun eigen zorgverleners kandidaat kunnen stellen. Zorg gaat volgens mij gewoon om de hulp die de ene mens (of groep mensen) de andere mens verleent. Als ik een zorgheld wil benoemen, dan toch graag en echte hulpverlener die laat zien wat goede en zorgzame zorg is.

Voor de Gelderse jeugdzorg zijn door jongeren en ouders uit de jeugdzorg 88 professionele en vrijwillige helden kandidaat gesteld. Mensen die door mensen gewaardeerd worden om de zorg die zij aan de ander gegeven hebben. Binnenkort maakt een jury de winnaars bekend tijdens de komende week van de jeugdzorg (zie http://tinyurl.com/68ykyx7)

Ook zorgbelang Frysland organiseert jaarlijks een een verkiezing van een soort van Zorghelden die de Zorgbelang Fryslan Duim krijgen uitgerijkt (zie http://tinyurl.com/65829kt). Ook hier nominaties door patiënten, cliënten en hun relaties van zorgverleners uit de praktijk.

Ik zou er voor willen pleiten dat VWS in de toekomst ook op deze manier zorghelden gaat nomineren: stel uw eigen favoriete zorgverlener of instelling kandidaat en geef aan waarom. Dat levert een heel goed beel de kwaliteit van zorg, zoals die door patiënten of cliënten zelf wordt beleefd. En het stimuleert andere zorgverleners of organisaties hun eigen zorg naar deze goede voorbeelden te modelleren.

Om maar meteen goed te beginnen, wil ik mijn eigen manueel therapeuut Jan Verhoeven senior kandidaat stellen. Na een lange zoektocht en veel pijn heeft Jan mijn nekwervels (nekhernia) terug kunnen zetten in een stand die mijn zenuwen nauwelijks meer afklemt. Ik kan sinds zijn 4 behandelingen dit voorjaar, dit stukje pijnloos typen. Maar Jan zette me naar 4 behandelingen weer resoluut buiten: beter wordt het niet en meer behandelingen voegen niets meer toe, kosten anderen alleen maar geld. Dat terwijl ik onzeker was en hoopte op nog meer verbetering. Bij dit alles lukte het Jan ook nog veel belangstelling voor mij te tonen. Samen hebben we nog wat problemen in de zorg opgelost. Dus bij deze wil ik Jan Verhoeven officieel als mijn Zorgheld 2011 nomineren.

Beste Marjolein, Bas en Wim: ik weet dat jullie heldhaftig goed werk in de zorg verrichten. Daarmee feliciteer ik jullie. Maar zoals je hebt kunnen lezen gaat mijn stem voor de echte zorgheld van 2012 naar mijn eigen manueel therapeut. Ik wil iedereen oproepen mijn voorbeeld te volgen. Misschien dat VWS er mee aan de slag gaat.

Activiteiten Zorgbelang 2012: speerpunten aangesloten organisaties

Zorgbelang Gelderland maakt elke 4 jaar een nieuw meerjarenbeleidsplan. Het huige meerjarenbeleidsplan loopt tot en met 2012. In 2012 doen we op hoofdlijnen dan ook dezelfde activiteiten dan in 2011:

  • Informatie en klachtovang voor alle Gelderlanders;
  • Ondersteuning van de regionale belangenbehartiging van diverse groepen mensen met een beperking. Speciale aandacht daarbij voor mantelzorgers, mensen met een psychische,  verstandelijke of lichamelijke beperking. Maar ook voor chronisch zieken of allochtone zorgvragers en kwetsbare ouderen;
  • Kwaliteitsverbetering van zorg samen met patiënten / cliënten. In ziekenhuizen, eerste lijn, bij tandartsen maar ook in de langdurige zorg en thuiszorg;
  • Vertrouwenspersoon jeugdzorg en ondersteuning van de belangen en participatie van jongeren in de jeugdzorg en hun ouders;
  • Ondersteuning van patiënten en cliëntenorganisaties door een helpdesk, een Zorgbelang academie, het organiseren van netwerkbijeenkomsten of het geven van kleine subsidies (potje met geld).

Tijdens een vergadering (18 oktober) met de bij Zorgbelang Gelderland aangesloten patiënten / cliëntenorganisaties, zijn door hen voor 2012 belangrijke onderwerpen als invulling van / speerpunten voor onze activiteiten in 2012 aangedragen (in mijn woorden):

  • Reageer op de bezuinigingen in de Awbz en Wmo: samen met patiëntenorganisaties werken aan aanvaardbare oplossingen voor deze bezuinigingen en reageren op slechte oplossingen of misstanden die kunnen ontstaan;
  • Wek samen met jongeren en ouders en andere belangenbehartigers aan een goede overgang van de jeugdzorg van de provincie naar gemeenten;
  • Ondersteun patiënten en organisaties bij de veranderingen in de indicatiestelling: wat werkt wel en wat niet? Wat zijn je rechten als cliënt? Maak een cursus voor organisaties en cliënten om om te gaan met nieuwe vormen van indicatiestelling die gaan ontstaan;
  • Bewaak dat compensatieplicht niet leidt tot verzaking van zorgplicht en rechteloosheid; 
  • Ondersteun ons als organisaties bij het werven van meer en jongere vrijwilligers;
  • Bewaak dat vrijwilligers niet alle professionele hulp kunnen vervangen;
  • Blijf aandacht richten op allochtone zorgvragers: die zijn net extra zielig maar vinden moeilijker hun weg naar zorg en krijgen daardoor minder (snel) goede zorg;
  • Stimuleer nog meer de samenwerking tussen verschillende soorten patiëntenorganisaties in een regio: help hen samen op te trekken. Help hen invloed uit te oefenen op (samenwerkende) gemeenten en zorgaanbieders;
  • Denk aan contimuïteit: door projectsubsidies is er tijdelijk aandacht voor een probleem of doelgroep. Als een subsidie stopt, verdwijnt soms wat is bereikt. Is daar niets aan te doen?
  • Heb aandacht voor de consequenties voor onze achterban m.b.t. de ieuwe wet ‘werken naar vermogen’: zorg er voor dat mensen niet achter de geraniums komen omdat ze een beperking hebben;
  • Ondersteun patiëntenorganisaties bij het leveren van een bijdrage aan de ontwikelling van ketenzorg;
  • Bewaak de kwaliteit in GGZ ziekenhuizen. Er zijn n al signalen van problemen nog voordat de bezuinigingen zijn doorgevoerd;
  • Let op de cliëntenparticipatie in wat overblijft van de Awbz: door het verdwijnen van de zorgkantoren verdwijnen ook de zorgvragersfracties van de Raden van Advies. Hoe kunnen cliënten dan nog formele invloed uitoefenen in de Awbz?;
  • Maak duidelijker wie in de regio als adviseurs / ondersteuners actief zijn en denk eens aan spreekuren op lokaties in de regio (dus niet alleen in Arnhem).

Als directeur van Zorgbelang Gelderland zal ik er voor zorgen dat we deze speerpunten in 2012 meenemen in onze activiteiten.

OKT
2011
12

PGB of PG Nee?

Staatssecretaris Veldhuizen van Zanten heeft dit jaar voor veel onrust gezorgd met haar voorstellen voor aanpassing van de PGB regeling. Het PGB wordt weliswaar net niet afgeschaft, maar deze vorm van vraaggestuurde zorg wordt wel voor veel minder mensen toegankelijk: alleen mensen met een verblijfindicatie kunnen er straks nog gebruik van maken. Er wordt een duidelijk onderscheid gemaakt met zorg in natura: daar wordt minder op bezuinigd. De reden om de regeling aan te passen is volgens de Staatssecretaris de onbeheersbaarheid van de kosten ervan. Het is juist dat deze regeling eigenlijk een ‘open einde’ kende, terwijl de budgetten van bijvoorbeeld de thuiszorg of van intramurale Awbz zorg begrensd zijn. Omdat dit zo was, verwezen veel zorgaanbieders hun klanten naar de PGB regeling als hun eigen budget op was of op dreigde te raken. Met het PGB werd dan alsnog de nodige zorg bij de betreffende zorgaanbieder (of elders) ingekocht. Door de schaarste aan zorg, de toenemende vraag en de verwijzing naar de PGB regeling door zorgaanbieders bij volle budgetten voor zorg in natura, is de PGB regeling veel duurder geworden dan was voorzien. Het PGB is echter een veel meer vraaggestuurde financiering van zorg dan zorg in natura: voor minder geld krijg je meer zorg op maat, zoals je dat zelf wilt. Is het aanpassen van deze regeling nu een goede vorm van bezuinigen of niet? In mijn ogen is dit juist een foute vorm van bezuinigen. Of (en hoeveel) er op zorg bezuinigd moet gaan worden is een politieke vraag: als Nederlanders hebben we een regering gekozen en die moet er voor zorgen dat onze staatshuishouding op orde komt. Daar hoort in de visie van het kabinet ook het bezuinigen op zorg bij. Dat is een politieke keuze. Wanneer dat echt nodig is, kun je met elkaar kijken waar eventueel minder (door de Awbz betaalde) zorg mogelijk is. Maar dat zou voor zorg in natura en PGB zorg in gelijke mate moeten gelden! Ik kan geen enkele reden verzinnen waarom dat meer voor de toegang tot het PGB zou moeten gelden en minder voor toegang tot zorg in natura. Is zorg in natura dan goedkoper en beter? Nee juist niet. Dus volgens mij werkt deze vorm van bezuinigingen dan ook precies verkeerd uit: de prikkel van vraagsturing om als zorgaanbieder beter en goedkoper te werken verdwijnt. De indicatiestelling (nu nog door het CIZ) is voor iedereen gelijk: zowel voor zorg in natura als voor het PGB. Om ‘eerlijk’ te bezuinigen zou het kabinet eerlijk moeten aangeven welke zorgvragen niet meer voor Awbz financiering in aanmerking komen: ongeacht of die zorg nu in natura of via een PGB geleverd wordt. Daarmee kan in elk geval het principe van het PGB voor iedereen behouden worden, wat volgens mij meer kwaliteit en minder kosten met zich meebrengt. Zorgbelang ondersteunt dan ook de acties van Per Saldo en andere landelijke partijen om het PGB te behouden.

OKT
2011
08

TV debat over kosten van de zorg

Vanavond 8 oktober zit ik in het publiek van het tv programma ‘debat op 2’. Over de kosten van de zorg. Helaas mag ik niet meepraten. Voor het debat wordt gebruik gemaakt van de resultaten van een Zorgbelang E-panel onder 1275 Nederlanders ( http://bit.ly/nQnoc0) . Het debat zal zich toespitsen op de vragen of er wel of niet extra betaald moet worden voor ongezond gedrag en of dure levensverlengende behandelingen wel een goede investering in de zorg zijn.

Het E-panel onder met name zorggebruikers geeft aan dat de meesten vinden dat je gedrag dat mogelijk tot ongezonder leven leidt niet met meer kosten voor burgers moet belasten. De grote vraag is of je dit wel voor alle gedrag goed kunt vaststellen en of met name mensen die het al zwaar hebben, dan ook nog van het roken, drinken of lekker eten moet afhouden. En hoe gaan we dat dan allemaal controleren? Komt de politie langs om jaarlijks je Body Mass Index (BMI) te meten? En is het dan niet beter bij een veel te foute BMI niet alleen de zorgpremie te verhogen, maar meteen tot gedwongen opname over te gaan? Voorkomen van nog erger is uiteraard beter dan later moeten genezen.

De meeste deelnemers aan het E-panel vinden het daarnaast moeilijk om te beoordelen wat een dure behandeling dan aan levenswinst moet opleveren. Men vindt dat iedereen recht heeft op dezelfde behandeling, ongeacht de levensverwachting. en of je die behandeling mag krijgen moet een arts beoordelen. Niet de politiek of ene verzekeraar, maar de patiënt hoeft het ook niet zelf te doen.

Met andere woorden: de weg om kosten te besparen via het financieel straffen van mogelijk ongezond gedrag en het beperken van dure behandelingen wordt niet als verantwoord gezien. Maar wat dan wel?

Het korten op PGB’s en eigen bijdragen op de GGZ (waarom is een psychische ziekte financieel meer belastbaar dan een lichamelijk probleem?) is ook al niet populair. Daarmee betalen de meest kwetsbare groepen de duurder wordende rekening van de zorg.

Steeds meer stemmen gaan op om lokaal en regionaal partijen als ziekenhuizen, huisartsen, andere zorginstellingen, verzekeraars maar ook gemeenten samen een budget te geven op basis van objectieve zaken als het aantal ouderen en het aantal voorkomende ziekten of beperkingen in een gebied. Deze partijen moeten dan samen keuzes gaan maken binnen het budget dat is politiek wordt vastgesteld. Daar hoort ook de visie van patiënten bij. In mijn ogen zijn patiënten en hun organisaties deze vraag te lang uit de weg gegaan: als het met minder moet, waar leggen wij dan de prioriteiten en waar de pijn? Zijn wij als patiëntenbeweging bereid en in staat een bijdrage aan deze komende discussies op lokaal en regionaal vlak te leveren? Graag daag ik patiënten en patiëntenorganisaties uit deze uitdaging aan te gaan. Zorgbelang (in elk geval in Gelderland) wil deze uitdaging graag met jullie aangaan.

SEP
2011
27

Kostenstijging zorg vraagt om parlementaire enquête ?

Zojuist is bekend geworden dat zorgverzekeraar DSW de ziektekostenpremie in 2012 met € 36 per jaar gaat verhogen tot € 102,50 per maand. De andere verzekeraars zullen snel volgen met mogelijk nog grotere verhogingen. Dat is een flinke aanslag op de portemonnee  van elke Nederlander. Het kabinet schreef al in de miljoenennota dat de vergrijzing en de technologische ontwikkelingen hier voor zouden zorgen. In voetnoot 45 van de miljoenennota staat terloops vermeld dat de invoering van de zorgverzekeringswet (de stelselwijziging) in 2006 naar schatting zo’n 6 miljard euro jaarlijks extra kost (http://www.skipr.nl/blogs/id873-een-kleine-voetnoot-in-de-miljoenennota-met-gigantische-gevolgen.html) .

In het radio één journaal hoorde ik vanochtend prof. Wynand van der Ven zeggen dat door de grote onzekerheden in het stelsel en de nieuwe systematiek van vergoeding van ziekenhuizen, ziekenhuizen en specialisten deze onzekerheid vooraf gaan incalculeren. Specialisten gaan dat bijvoorbeeld doen door extra of andere verrichtingen te declareren. Dat past overigens bij een goed ondernemerschap in de ‘zorgmarkt’ die we met elkaar hebben gecreëerd.

Mij is inmiddels wel duidelijk dat de stelselwijziging heel veel geld kost en feitelijk tot een financieel onbeheersbaar systeem leidt. Dat zou allemaal niet zo erg zijn als we bereid waren als Nederlanders andere consumptieve bestedingen te verminderen: bijvoorbeeld kleinere auto’s te kopen, minder uit eten te gaan, minder kleding of minder elektronisch aan te schaffen.  Maar zo zit de werkelijkheid voor de meesten van ons niet in elkaar: we willen alles, zeker zo lang we gezond zijn. In mijn ogen neemt dus de bereidheid snel af bij gezonde Nederlanders om ‘op te draaien’ voor de kosten van mensen die minder gezond zijn. Daarom zullen we met elkaar greep moeten krijgen op de kosten van de zorg. En ik weet zeker dat niemand in Nederland daar echt greep op heeft.

Ik stel daarom 2 dingen voor:
1. laten we via een parlementaire enquête nu eens echt goed zicht krijgen op de kosten in de zorg: wat kunnen we er aan doen? Waarom hebben we dit tot nu toe nooit goed democratisch uitgezocht?
2. Laten we als patiënten en patiëntenorganisaties ons veel meer gaan bemoeien met de kosten van de zorg. Tot nu toe richten we ons enkel en alleen op kwaliteit. Ik hoor ook wel eens dat kwaliteit geen prijs mag hebben. Maar deze opstelling gaat volgens mij heel snel leiden tot een failliet van goede zorg.

Graag hoor ik van anderen  wat ze van dit idee vinden. En vooral ook hoe we als patiëntenorganisaties meer invloed willen en kunnen gaan uitoefenen op de beheersing van kosten in de zorg.

Graag jullie reacties: ericverkaar@zorgbelanggelderland.nl