Ongeveer 12 weken kwamen Nederland en de wereld tot stilstand na de massale uitbraak van het Covid-19 virus. Vanuit mijn rol als belangenbehartiger wil ik kort een aantal punten aanstippen die mij opvallen nu de rust een beetje terugkomt. Maar vooral wil ik ingaan op de vraag: ‘en hoe nu verder…’

Lock down een groot succes!
Als eerste is het natuurlijk een enorme prestatie dat in Nederland overheden en zorgorganisaties door middel van een snelle lockdown en goede spoedzorg het virus hebben kunnen indammen. Het aantal besmettingen en doden is relatief laag gebleven. Dat is niet overal ter wereld op dezelfde manier gelukt, daar mag Nederland trots op zijn.

Belangrijkste problemen
Allereerst blijft het natuurlijk enorm verdrietig dat het corona virus op dit moment meer dan 50.000 mensen heeft besmet, er bijna 12.000 ziekenhuisopnames zijn geweest en dat het virus al zo’n 6.000 levens heeft geëist in Nederland.

Daarnaast heeft de lockdown en het grotendeels stoppen van de ‘gewone’ zorg ook geleid tot een aantal problemen die gedeeltelijk nog verborgen zijn:

• Veel ouderen en mensen met een beperking of jongeren in zorg, hebben te maken gekregen met eenzaamheid, verveling, isolement. Bijvoorbeeld vanwege een verbod op bezoek of het stoppen van dagbesteding. De gezondheidsschade bij deze kwetsbare groepen is nog niet goed in beeld. En in veel gevallen is het isolement nog niet volledig voorbij. De komende periode wordt het zoeken naar vormen van veilig contact waardoor deze groepen mensen weer uit hun isolement kunnen komen en daarmee de kwaliteit van hun leven kan verbeteren.
• Veel ‘normale’ zorg is gestopt. Denk aan thuiszorg (omdat cliënten bang waren of omdat er onvoldoende beschermingsmiddelen waren) of de huisartsenzorg of ziekenhuiszorg voor niet dringende operaties e.d. Bijvoorbeeld omdat het risico op corona besmetting te groot werd gevonden. Deze ‘normale’’ zorg start langzamerhand weer op, maar de komende maanden zullen veel mensen nog niet meteen goed geholpen kunnen worden. Het is nog heel erg de vraag wat dit betekent voor de gezondheid van deze mensen kwaliteit van hun leven.

Ervaringen delen
Aan de andere kant is het zo dat de coronacrisis heel veel nieuwe initiatieven heeft opgeleverd van mensen die voor elkaar (op veilige afstand) heel veel hulp konden bieden. De veerkracht van heel veel mensen is enorm groot gebleken. Lees hier meer over ervaringen en initiatieven van mensen ten tijde van de eerste corona weken:

Voor veel mensen is het belangrijk ervaringen met anderen uit te wisselen. Dat kan via sociale media of via andere kanalen. Zorgbelang heeft een forum site geopend waar mensen ervaringen kunnen delen met elkaar. Kijk op www.corona-adviespunt.nl .

Participatie moet ook weer op gang komen…
Nu de reguliere zorg langzaam weer op gang komt, gaat dat moeizaam. Het is voor veel patiënten en cliënten niet duidelijk wat er wanneer weer wel kan. De informatievoorziening is versnipperd en vaak onduidelijk. Bijvoorbeeld over wat er door instellingen gedaan wordt om het risico op besmetting zo klein mogelijk te houden.

In mijn beleving is het voor veel cliëntenraden en patiëntenverenigingen moeilijk geweest hun werk te doen: hulpverleners en organisaties hadden eigenlijk geen tijd voor participatie en leren van ervaringen van patiënten en cliënten. Maar de komende tijd wordt het heel belangrijk juist ervaringen van patiënten en cliënten te gaan betrekken bij het opstarten van de zorg: wat heeft voor hen prioriteit, hoe kan de informatievoorziening beter, hoe blijven we zorgen voor optimale veiligheid, met name voor kwetsbare groepen?

Ik er voor dat juist in deze moeilijke tijd met (nog steeds) veel risico’s juist de ervaringen van patiënten en cliënten worden betrokken bij het veilig opstarten van de ‘gewone’ zorg.