Statenverkiezingen 2015: 10 vragen aan de Gelderse provinciale politiek
De Statenverkiezingen staan weer voor de deur: in maart 2015 is het weer zo ver. Zorgbelang Gelderland heeft namens de aangesloten organisaties en Gelderse burgers een aantal wensen aan de Gelderse politiek. Wij hebben de Statenfracties deze wensen in hun verkiezingsprogramma’s op te nemen:
1. Ondersteun de decentralisaties/transities en transformatie van de samenleving
Door de toenemende vergrijzing, de veranderende visie op zorg en de brede consensus over noodzakelijke bezuinigingen in de zorg, komt de komende jaren zelfredzaamheid en zelfregie in de zorg (in de hele breedte)steeds centraler te staan. Het karakter van de verzorgingsstaat verandert van ‘zorgen voor’ in ‘zorgen dat’. Deze verandering speelt binnen het domein van de zorg, maar ook binnen allerlei andere levensdomeinen zoals arbeid en inkomen, sport en bewegen, cultuur en recreatie, wonen, leefomgeving en veiligheid. Bij al deze domeinen verschuift de verantwoordelijkheid van de overheid als primair aanspreekpunt naar burgers, individueel of in onderling georganiseerd verband. Dit betekent dat mensen meer nog dan nu het geval is, zelf verantwoordelijkheid moeten nemen, eigenaar zijn van hun leven op al die terreinen. Individueel en collectief, in de sociale verbanden waarin men leeft.
2. Eigen kracht: de burger centraal
Vanuit het perspectief van de burger, en meer specifiek mensen met een zorgvraag, is in het licht van de geschetste veranderingen een aantal aandachtspunten te benoemen voor de provincie Gelderland voor de komende jaren. De provincie kan een belangrijke aanjager en ondersteuner van de transformatie van de Gelderse samenleving zijn.
3. Stimuleer en ondersteun de kracht van zelforganisaties
Gelderland kent honderden organisaties en vrijwilligersinitiatieven, waarvan de vrijwilligers zich inzetten om hun eigen leefsituatie en gezondheid of die van anderen te verbeteren. Sommige organisaties zijn lokaal georganiseerd. Maar er zijn ook zorgvragers die bijvoorbeeld vanwege de specifieke problematiek, regionaal georganiseerd zijn. Deze zelforganisaties leren van elkaar, versterken elkaar, mede dankzij hun lidmaatschap van Zorgbelang Gelderland. Door deze steun, die mede mogelijk wordt gemaakt door de provincie Gelderland, kunnen zij hun kwalitatief hoogwaardige initiatieven blijven vormgeven. Om burgers en mensen met een zorgvraag te stimuleren en te helpen zelf hun problemen op te lossen. Maar ook de professionele zorg te prikkelen om te innoveren vanuit zorgvragersperspectief.
4. Agendeer en stimuleer innovatie vanuit cliëntenperspectief
Ondanks de grotere eigen verantwoordelijkheid die burgers zelf moeten gaan nemen, ook in de zorg, is de professionele zorg een belangrijk onderdeel van de Gelderse economie en dus van onze welvaart. Een belangrijk deel van de inwoners van Gelderland leeft voor en van de zorg. Daardoor heeft Gelderland een kwalitatief hoogwaardige zorg die zelfs regelmatig als (kennis-)product wordt geëxporteerd. Gelderland voorziet ook in de grensregio’s in zorg voor Duitse zorgvragers.
Een gezonde kwalitatief hoogwaardige zorgeconomie stelt cliënten centraal. Alleen als dat gebeurt, kan de Gelderse zorg ook op termijn internationaal blijven meetellen. Het is voor de zorgeconomie daarom van groot belang dat de provincie Gelderland de innovatie in de zorg vanuit cliëntenperspectief blijft ondersteunen. De vele Gelderse organisaties van cliënten en patiënten dragen daar graag aan bij.
5. Voorkomen is beter dan genezen!
Om de zorg betaalbaar te houden is preventie en versterking van de eerstelijnszorg van groot belang. Cliënten kunnen een grote bijdrage leveren aan de transformatie waarbij de sociale wijkteams in gemeenten nauw gaan samenwerken met (o.a.) huisartsen en zelfs ziekenhuizen. Zij kunnen uitstekende praktijkvoorbeelden leveren van ontschotting in de zorg en het welzijnswerk. Op dit nieuwe innovatiegebied kan de provincie Gelderland een sterk stimulerende rol spelen.
6. Toch met spoed naar het ziekenhuis?
Kan dat nog wel in dun bevolkte gebieden, als de concentratie van ziekenhuiszorg zich over enkele jaren heeft voltrokken? Maar ook in een grote stad als Nijmegen wordt dit een belangrijke vraag: kan ik straks bij spoed nog naar het ziekenhuis van mijn keuze? Het is van groot belang dat de provincie in het kader van de leefbaarheid ook op dit onderwerp de vinger aan de pols blijft houden en er vooral voor zorgt dat Gelderse inwoners betrokken blijven bij de veranderingen in de zorg.
7. Jeugdzorgjongeren en ouders kind van de transitierekening?
Ook de transitie in de jeugdzorg is in volle gang. Maar wordt straks de stem van jongeren en ouders in de jeugdzorg nog wel gehoord? Gemeenten richten zich maar beperkt op participatie en leggen dan de nadruk op alle jongeren en jongeren als onderdeel van bijvoorbeeld een Wmo- of Participatieraad. Initiatieven van jeugdzorgjongeren (‘het Jongerennetwerk’) of van jeugdzorgouders (‘het Oudernetwerk’) worden door gemeenten niet ondersteund: ‘we doen het als gemeente zelf wel’. Maar het gaat er toch om dat de jongeren het zelf doen, of het oudernetwerk? Zij dreigen nu het kind van de transitierekening te worden: we doen net of jeugdzorgjongeren er straks niet zijn en allemaal weer thuis of bij vrienden wonen. Het is van groot belang dat de provincie Gelderland gemeenten blijft wijzen op hun verantwoordelijkheden en ook zelf initiatieven kan nemen als gemeenten dat niet doen.
8. Ondersteun thuiswonende ouderen
Ouderen kunnen gelukkig steeds langer thuis blijven wonen. Het is daarom van groot belang de innovaties op dit gebied te blijven ondersteunen en vooral ouderen zelf te prikkelen hierin zo lang mogelijk de regie te houden. Gezien de sterke vergrijzing in sommige gebieden ligt voor de leefbaarheid in veel Gelderse dorpen en steden een enorme uitdaging voor de komende jaren. De provincie Gelderland moet hier in onze ogen prikkelend, stimulerend en, als het gaat om initiatieven van burgers zelf, ondersteunend in blijven optreden.
9. Stimuleer arbeidsparticipatie
Mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking of chronische ziekte staan in onze samenleving vaak ‘aan de kant’. Zeker op het gebied van arbeidsdeelname. Dit is een niet te onderschatten problematiek voor henzelf, maar ook een enorm verlies voor de Gelderse economie. De provincie Gelderland kan nog meer als stimulator optreden om mensen met een beperking zelf een plaats op de arbeidsmarkt te laten verwerven. Dat kan met name als mensen met een beperking zelf kunnen aangeven waar hun kwaliteiten liggen en steun krijgen om samen met hun netwerk van familie, vrienden en bekenden weer aan het reguliere arbeidsproces deel te nemen. Het Gelders Arbeidsmarktmodel kan op dit punt nog een extra impuls krijgen vanuit het perspectief van deze Gelderlanders zelf.
10. Steun de aanpak van sociaal isolement en laaggeletterdheid
Nog steeds staan mensen alleen in onze samenleving, ook in Gelderland. Dat probleem neemt zelfs toe. Bijvoorbeeld doordat ze slecht kunnen lezen en/of schrijven in een wereld die steeds meer van ze vraagt op dit gebied. Dat vraagt om een brede aanpak op (boven)regionaal niveau: alleen wanneer heel veel maatschappelijke partijen samenwerken kan het sociaal isolement verminderd worden. Daarvoor is een partij nodig die dit proces stimuleert en partijen verbindt. De provincie Gelderland kan als aanjager van projecten het sociaal isolement van mensen terugdringen en de aanpak van laaggeletterdheid een forse impuls geven.
Tot slot: verbindt overheidslagen en partijen in het veld
Op alle beleidsdomeinen kan de provincie Gelderland een verbindende schakel zijn tussen de rijksoverheid en gemeenten. In het kader van de transities en transformatie verschuiven veel verantwoordelijkheden. Maar die verbindende rol is juist dan, ook in het kader van de Jeugdwet, de Wmo 2015 en de Participatiewet, van groot belang. Omdat mensen soms tussen twee systemen belanden en deze systemen elkaar (nog) niet kunnen vinden. Dat geldt niet alleen voor overheden onderling maar ook voor overheden en zorgorganisaties. De provincie Gelderland kan, door vanuit het perspectief van gebruikers zorg te denken, deze partijen met elkaar verbinden. Dat levert oplossingen op die er toe doen voor inwoners van Gelderland!